The guest of honor

‘Leuk, natuurlijk kom ik zondag naar de voorstelling van Mary en Isaac kijken, Winnie!’. Het eind van het derde semester voor de lagere school zat erop en ter ere daarvan hield de school van Mary en Isaac, afgelopen zondag een evenement vergelijkbaar met onze eindejaarsviering. Mary en Isaac zijn Winnies kinderen en Winnie werkt voor VSO als schoonmaakster. Onlangs heb ik haar en haar kinderen meegenomen naar de Ggaba vismarkt, want tot mijn verbazing waren ze daar nog nooit geweest. Het is namelijk niet ver van waar ze wonen, het is goed bereikbaar met Matatus (kleine taxi busjes die door Kampala rijden) en het kost daarom ‘slechts’ 1.000 Oegandese Schilling , ongeveer € 0,30, om er te komen. Maar voor Winnie is dat uitgave die ze zich niet kan veroorloven. Ze heeft haar man vier jaar geleden verloren en voedt haar twee kinderen daarom alleen op. En ook alle kosten, zoals schoolgeld, moet ze alleen ophoesten. Winnie en haar kinderen hebben hun ogen uitgekeken op de markt en genoten van de overheerlijke vis die je alleen op deze markt kunt eten. Het was een geweldige dag.

VIP behandeling
Voor zondagmiddag had ik bedacht een uurtje of twee naar de voorstellingen te gaan kijken en dan naar huis te gaan om nog even aan te rommelen. Het liep iets wat anders….
Rond een uur of één kwamen we bij de school aan en werden we door de directrice met open armen ontvangen en door de kinderen met grote ogen aangestaard. We werden gevraagd plaats te nemen achter een grote, versierde tafel, in plaats van in de tent waar alle andere ouders en genodigden zaten. Ik begreep al snel dat wij als VIP’s behandeld zouden worden. Ondanks dat ik weet dat je als muzungu vaak als een ‘belangrijk persoon’ wordt gezien, met name minder ontwikkelde en armere gebieden van Oeganda, blijf ik het vreemde en ook wat ongemakkelijke situatie vinden dat je als VIP behandeld wordt, alleen op basis van je huidskleur. Dat je dergelijke positie automatisch een podium met zich meebrengt om je boodschap over te brengen, kan erg handig zijn. Helaas heb ik in Oeganda ook muzungu’s meegemaakt die in mijn ogen misbruik maken van hun ‘status’ en Oegandezen op een dusdanige manier behandelen, dat ik mij schaam dat ik een ‘muzungu’ ben. Gelukkig zijn dat soort types er een stuk minder dan de muzungu’s die het wel goed voor hebben met anderen en die niet ‘geilen’ (excusez le mot) op hun status.

Support?
Ik had mijn camera meegenomen naar de school en ik wilde graag wat foto’s maken. Maar kon ik wel zomaar van het ‘ere podium’ afstappen en me tussen het publiek begeven zonder de directrice en andere belangrijke personen te beledigen? Winnie zei dat het geen probleem was, dus ik ben fijn tussen de mensen in foto’s gaan maken. Totdat de hoofd docent mij aansprak: “Wil je even met me meekomen naar mijn kantoor?” ‘Als hij maar niet om geld gaat vragen’, schoot er direct door mij heen. Ik heb besloten geen individuele projecten te sponsoren. Er zijn er namelijk zo veel en er is maar één Len, dus hoe kun je kiezen? En bovendien, als ik het al zou overwegen, hoe weet ik dat het geld daar belandt waar het hoort te belanden en niet in de zakken van een of ander corrupt persoon?
Na vele begroetingen en dankbetuigingen over en weer, stelde de hoofddocent mij de vraag of ik de school wilde steunen. Ik vertelde hem over mijn besluit geen individuele projecten te steunen- waarbij ik gemakshalve het corruptie stuk achterwege liet- waarop hij aangaf dat hij al heel blij zou zijn met steun in de vorm van een speech. Ik kon dit niet weigeren, want dat zou gezichtsverlies voor hem, voor de school én voor Winnie betekenen.

Bedankt, bedankt en bedankt
Een uur later was het zover…ten overstaan van 500 ouders, opvoeders en hun kinderen, vertelde ik over het belang van onderwijs, dat het enorme eer was om aanwezig te zijn, dat we in Nederland een leerplicht kennen tot 16 jaar (grote ogen in het publiek), dat het een enorme eer was om aanwezig te zijn, de kinderen goed hun best moesten doen op school, dat ik de directrice en het bestuur enorm dankbaar was dat ik deze dag mee mocht maken, dat de kinderen moeten proberen het meeste uit zichzelf te halen, dat het een eer was om voor de ouders en opvoeders te staan die het de kinderen mogelijk maken überhaupt naar school te gaan, en dat ik enorm dankbaar was voor de geweldige voorstellingen die de kinderen hadden laten zien, en ter afsluiting bedankte ik alle aanwezigen voor de prachtige dag.
En nu kunnen we gaan, dacht ik nog even, want inmiddels was het een uur of vijf. Naïef van me, want de directrice ging nog speechen, en ook de bestuursvoorzitter wilde een woordje zeggen en er volgden nog een aantal voordrachten en andere uitvoeringen die ik niet mocht missen.
Het was donker toen ik thuiskwam; Moe, voldaan en een unieke ervaring rijker.